ก้ามปู, ก้ามกราม

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Samanea saman (Jacq.) Merr.
ชื่อวงศ์ : Leguminosae-Mimosoideae
ชื่อสามัญ : Rain Tree, East Indian Walnut, Monkey Pod
ชื่ออื่น :  ก้ามกราม ก้ามกุ้ง ก้ามปู ฉำฉา ตุ๊ดตู่ ลัง สารสา สำสา เส่คุ เส่ดู

ลักษณะ : 
ต้นก้ามปู เรียกอีกชื่อว่าต้นจามจุรี หรือต้นฉำฉา  จัดอยู่ในพืชวงศ์เดียวกับพืชตระกูลถั่ว เป็นไม้ต้นขนาดใหญ่ แตกกิ่งต่ำ เรือนยอดแผ่กว้างโค้งตรงกลางและลาดลงหาขอบคล้ายรูปร่ม

ใบ ประกอบแบบขนนกสองชั้น เรียงสลับ  ใบประกอบแยกแขนงตรงข้ามกัน 2-5 คู่ บนแขนงมีใบย่อยเรียงตรงข้ามกัน 2-10 คู่ คู่ที่อยู่ตอนบนมีขนาดใหญ่สุดและลดหลั่นลงไปจนถึงคู่ล่างที่มีขนาดเล็กสุด ใบย่อยรูปไข่ รูปรี หรือคล้ายรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน

ดอก ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่น ออกตามง่ามใบใกล้ปลายกิ่ง 1-2 ช่อ ดอกมีจำนวนมาก เกสรเพศผู้มีจำนวนมาก สีชมพู

ฝัก รูปขอบขนาน ตรงหรือโค้งเล็กน้อย ผิวเรียบ ฝักอ่อนสีเขียว ฝักแก่สีน้ำตาล คอดเล็กน้อยเป็นตอนๆ ระหว่างเมล็ดเนื้อในนิ่มสีดำ รสหวาน เมล็ดเรียงเป็นแถวตามความยาวของฝักสีน้ำตาลรูปแบนรี

สรรพคุณ:
ใบ   – รสเย็นเมา ทำให้เย็น ดับพิษ แก้ปวดแสบปวดร้อน
เมล็ด   – รสเมา แก้โรคผิวหนัง กลากเกลื้อน โรคเรื้อน
เปลือกต้น – รสฝาดแก้ปากเปื่อยเป็นแผล  แก้โรคเหงือกบวม แก้ปวดฟัน แก้ริดสีดวงทวาร แก้ท้องร่วง

 จามจุรีเป็นต้นไม้ที่ประชาชนทางภาคเหนือนิยมปลูกไว้เลี้ยงครั่ง เนื้อไม้ของจามจุรีมีลักษณะพิเศษคือ มีลวดลายสวย อ่อนเหนียว และเบา จึงนิยมใช้ต่อเป็นลังใส่สินค้าอุตสาหกรรมหนัก จึงเรียกว่า ลังไม้ฉำฉา ปัจจุบันนิยมใช้ในงานหัตถกรรมหลายประเภท และนำเข้ามาปลูกตั้งแค่สมัยรัชกาลที่ 5

ข้อมูลและภาพจาก
http://www.bedo.or.th/lcdb/biodiversity/view.aspx?id=10798
http://www.rspg.or.th/plants_data/plantdat/mimosoid/ssaman_1.htm
ตำราแพทย์แผนโบราณทั่วไป สาขาเภสัชกรรม, กองประกอบโรคศิลปะ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข
http://www.the-than.com/FLower/Fl-1/124/124.html
http://goo.gl/rQk5e